11 February 2023 Current Affairs In Marathi (Chalu Ghadamodi)
चालू घडामोडी (11 फेब्रुवारी 2023)
इस्रोच्या ‘एसएसएलव्ही डी2’ अग्निबाणाचे यशस्वी प्रक्षेपण:
भारतीय अवकाश संशोधन संस्थेने (इस्रो) शुक्रवारी एसएसएलव्ही (लघु उपग्रह प्रक्षेपण यान) डी2 अग्निबाणाचे यशस्वी प्रक्षेपण केले.
त्यासह ईओएस-07 या पृथ्वीचे निरीक्षण करणाऱ्यासह एकूण तीन उपग्रह अवकाशात सोडण्यात आले.
अंतरिसकडून न्यूस्पेस इंडिया लिमिटेडचा जानुस-1 हा उपग्रह आणि स्पेस किड्स इंडियाच्या आझादीसॅट हे दोन उपग्रहदेखील त्यांच्या प्रस्तावित कक्षेत यशस्वीरीत्या सोडण्यात आले.
यापैकी आझादीसॅट हा विशेष महत्त्वाचा उपग्रह आहे. त्याची निर्मिती देशभरातील विद्यार्थिनींनी केली आहे.
हे तिन्ही उपग्रह वर्तुळाकार कक्षेत भ्रमण करतील. यामुळे इस्रोने आता लहान उपग्रहांचे प्रक्षेपण करणाऱ्या बाजारपेठेत प्रवेश केला आहे.
लघु उपग्रह प्रक्षेपण यान अग्निबाण 10 ते 500 किलो वजनाचे लहान, सूक्ष्म किंवा अतिसूक्ष्म उपग्रह 500 किमी कक्षेमध्ये सोडू शकतो.
पृथ्वीपासून जवळच्या कक्षांमध्ये मागणीप्रमाणे प्रक्षेपण करण्याची त्याची क्षमता आहे.
हे अग्निबाण एकाच वेळी एकापेक्षा जास्त उपग्रहांचे प्रक्षेपण करू शकतात त्यामुळे कमी खर्चात आणि कमी वेळेत अवकाशाचा अभ्यास शक्य होतो.
तसेच त्याच्या प्रक्षेपणासाठी तुलनेने कमी पायाभूत सुविधा आवश्यक असतात.
विजेवर चालणाऱ्या वाहनांच्या ‘बॅटरी’तील महत्त्वाचा घटक असलेल्या ‘लिथियम’ साठय़ाचा शोध जम्मू-काश्मीरमध्ये लागला आहे.
5.9 दशलक्ष टन लिथियम साठा सापडल्याचे सरकारने जाहीर केले आहे.
लिथियमसाठी भारत प्रामुख्याने ऑस्ट्रेलिया आणि अर्जेटिनावर अवलंबून आहे.
भारतीय भूगर्भीय सर्वेक्षण विभागाला जम्मू-काश्मीरमधील रियासी जिल्ह्यातील सालाल-हैमाना भागात लिथियमचे साठे सापडल्याचे केंद्रीय खणीकर्म मंत्रालयाने जाहीर केले.
कर्नाटकात 2021 मध्ये या खनिजाचे अनेक छोटे साठे आढळले होते.
‘रिचार्जेबल ‘बॅटरी’त ‘लिथियम’ हा महत्त्वाचा घटक असतो.
स्मार्टफोन, लॅपटॉप सारखी अनेक उपकरणे तसेच विजेवरील मोटारींसाठी या ‘बॅटरी’ वापरल्या जातात.
दोन मुख्य न्यायाधीशांना सर्वोच्च न्यायालयात पदोन्नती:
उच्च न्यायालयाच्या दोन मुख्य न्यायाधीशांना सर्वोच्च न्यायालयात शुक्रवारी बढती देण्यात आली.
त्यामुळे आतार सर्वोच्च न्यायालयातील न्यायमूर्तीच्या सर्व 34 जागा भरल्या आहेत.
अलाहाबाद उच्च न्यायालयाचे मुख्य न्यायाधीश राजेश बिंदल, गुजरात उच्च न्यायालयाचे मुख्य न्यायाधीश न्यायमूर्ती अरविंद कुमार यांची सर्वोच्च न्यायालयात नियुक्ती केली आहे.
येत्या दोन दिवसांत सर्वोच्च न्यायालयाचे न्यायाधीश म्हणून ते शपथ घेण्याची शक्यता आहे.
गेल्या आठवडय़ात सर्वोच्च न्यायालयात पाच न्यायमूर्तीची नियुक्ती करण्यात आली होती.
सूर्यापासून एक भाग वेगळा :
नासाच्या जेम्स वेब स्पेस टेलिस्कोपने हे निरीक्षण नोंदवलं आहे की सूर्यापासून त्याच एक भलामोठा भाग वेगळा झाला आहे.
आता हा भाग सूर्याभोवती फिरतो आहे.
हा भाग वेगळा झाल्याने सूर्याला एक मोठी भेग पडली आहे असं महत्त्वाचं निरीक्षण नोंदवण्यात आलं आहे.
या अवलोकनाबाबत वैज्ञानिक जगतात काहीसं कुतूहल निर्माण झालं आहे.
तमिथा स्कोव नावाच्या हवामान विषयक संशोधकांनी ही बाब सोशल मीडियावर ट्विट केलं आहे.
बारामतीच्या रोहित शिंदे याची इंडिया,एशिया बुक रेकॉर्डमध्ये नोंद:
चालत्या मोटारसायकलवर चार मिनीट आणि वीस सेकंदांमध्ये दहा सूर्यनमस्कार बारामतीच्या रोहित शिंदे या युवकाने घातले आहेत.
त्याच्या या कामगिरीची नोंद इंडिया बुक रेकाॅर्ड आणि एशिया बुक रेकॉर्डमध्ये नोंद झाली आहे.
मोटारसायकलवर दहा वेळा सूर्यनमस्कार घालणारा तो जगातील पहिला मोटारसायकलस्वार ठरला आहे.
वयाच्या 16 व्या वर्षापासून मोटारसायकल रेस करणाऱ्या रोहितने रथसप्तमी म्हणजेच जागतिक सूर्यनमस्कार दिनाचे औचित्य साधून 28 जानेवारी रोजी चालत्या मोटारसायकलवर दहा सूर्यनमस्कार घालण्याची कामगिरी केली.
लायन-टेलरच्या विशेष क्लबमध्ये सामील होत रचला नवा इतिहास:
भारत आणि ऑस्ट्रेलिया यांच्यातील चार कसोटी सामन्यांच्या मालिकेतील पहिला सामना नागपूरच्या व्हीसीए स्टेडियमवर खेळवला जात आहे.
ऑस्ट्रेलियाचा ऑफस्पिनर टॉड मर्फी याने आंतरराष्ट्रीय क्रिकेटमध्ये स्वप्नवत पदार्पण केले आहे.
त्याने आपल्या कारकिर्दीतील पहिल्या कसोटीच्या पहिल्या डावात अप्रतिम गोलंदाजी करत 5 बळी घेतले.
त्याचबरोबर त्याने एक विक्रम केला.
टॉड मर्फी हा पदार्पणाच्या सामन्यात 5 किंवा त्यापेक्षा जास्त विकेट्स घेणारा ऑस्ट्रेलियाचा चौथा गोलंदाज ठरला.
तो पीटर टेलर, जेसन क्रेझा आणि नॅथनलायनच्या एलिट क्लबमध्ये सामील झाला.
रोहित‘हा’ कारनामा करणारा जगातील चौथा खेळाडू ठरला:
भारताचा कर्णधार रोहित शर्माने ऑस्ट्रेलियाविरुद्ध नागपुरातील पहिल्या कसोटीत शतक झळकावून इतिहास रचला आहे.
तिन्ही फॉरमॅटमध्ये शतक झळकावणारा तो पहिला भारतीय कर्णधार ठरला आहे.
रोहित शर्माच्या कसोटी कारकिर्दीतील हे 9वे आणि घरच्या मैदानावरील 8वे आणि ऑस्ट्रेलियाविरुद्धचे पहिले शतक आहे.
रोहित शर्माने कर्णधार म्हणून न्यूझीलंड, पाकिस्तान आणि श्रीलंकेविरुद्ध वनडेमध्ये शतके झळकावली आहेत, तर टी-20 मध्ये त्याने श्रीलंका आणि वेस्ट इंडिजविरुद्ध दोनदा हा पराक्रम केला आहे.
ऑस्ट्रेलियाविरुद्धच्या कसोटी क्रिकेटमध्ये कर्णधार म्हणून सर्व फॉरमॅटमध्ये शतक झळकावणारा तो जगातील चौथा फलंदाज ठरला आहे.
त्याच्या आधी हा पराक्रम श्रीलंकेचे माजी सलामीवीर तिलकरत्ने दिलशान, फाफ डुप्लेसिस आणि बाबर आझम यांनी केला आहे.
दिनविशेष:
लंडन विद्यापीठाची स्थापना11 फेब्रुवारी 1826 मध्ये झाली.
सन 1830 मध्ये मुंबईचे हंगामी राज्यपाल सर सिडने ब्रेकनिथ यांच्या अध्यक्षतेखाली सभा होऊन ऍग्री हॉर्टिकल्चरल सोसायटी ऑफ इंडिया या संस्थेची स्थापना झाली.
पोप पायस (11वा) आणि बेनिटो मुसोलिनी यांच्यात झालेल्या लॅटेरान ट्रिटी या विशेष करारानुसार व्हॅटिकन सिटी हे शहर सन 1929 मध्ये राष्ट्र इटालीतुन वेगळे करण्यात आले.
पंतप्रधान मोरारजी देसाई यांनी सन 1979 मध्ये अंदमान निकोबार बेटावरील सेल्युलर जेल राष्ट्रीय स्मारक म्हणून घोषित केले.
Dhanshri Patil is a full-time Content Writer and author at MPSC World. With a background in Computer Engineering, Dhanshri's skill in education has assisted both early adopters and innovators learn about the ongoing happenings in the educational field. Dhanshri believes in blogs being scholarly yet simple. Her blogs are sought after for intimate details while using simple language.